เอกสารสิทธิที่ดิน
การทำงานด้านอสังหาริมทรัพย์ไม่ว่าจะเป็นภาคธุรกิจ นายหน้า หรือเจ้าของ ต่างก็ต้องเรียนรู้และทำความเข้าใจว่า ประเภทของเอกสารสิทธิมีอะไรบ้าง ดังนี้
1. ภบท.5 หรือเรียกง่ายๆว่า ที่ดินมือเปล่า เป็นที่ดินที่ยังไม่มีเอกสารแสดงกรรมสิทธิ์และที่ดินยังเป็นของรัฐ เพียงแต่มีผู้ครอบครองทำประโยชน์ ผู้ครอบครองมีสิทธิ์โอนขายทรัพย์สินที่ปลูกสร้างอยู่บนที่ดินให้แก่บุคคลอื่นได้ หรือหากซื้อต่อกันไปก็เป็นเพียงได้สิทธิครอบครองเท่านั้น ที่ดินยังเป็นของรัฐจะเรียกคืนเมื่อไหร่ก็ได้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจะเรียกเก็บภาษีหรือที่เรียกว่า ภาษีดอกหญ้า
2. สปก. ที่ดินที่บุคคลได้รับสิทธิโดยการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม จะทำการแบ่งแยกหรือโอนสิทธิในที่ดินนั้นไปยังผู้อื่นไม่ได้ เว้นแต่การตกทอดทางมรดกแก่ทายาทโดยธรรม
3. ส.ค.1 หรือแบบแจ้งการครอบครองที่ดิน ใบแจ้งการครอบครองที่ดินเป็นหลักฐานว่าผู้ครอบครองเป็นผู้แจ้งว่า ตนครอบครองที่ดินอยู่ ผู้มี ส.ค.1 มีสิทธินำไปออกโฉนดหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์(น.ส.3, น.ส. 3 ก, น.ส. 3 ข)ได้
4. น.ส. 2 หรือใบจอง เป็นหนังสือที่ทางราชการออกให้เพื่อเป็นการแสดงความยินยอมให้ครอบครองทำประโยชน์ในที่ดินเป็นการชั่วคราว ใบจองนี้จะโอนให้คนอื่นไม่ได้เว้นแต่จะตกทอดทางมรดก และสามารถนำมาออกโฉนดหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์(น.ส.3, น.ส. 3 ก, น.ส. 3 ข)ได้ตามเงื่อนไขที่ทางราชการออก
5. น.ส.3, น.ส. 3 ก, น.ส. 3 ข หรือ หนังสือรับรองการทำประโยชน์ เป็นหนังสือรับรองจากพนักงานเจ้าหน้าที่ว่าได้ทำประโยชน์ในที่ดินแล้ว โอนสิทธิได้
6. น.ส.5 หรือใบไต่สวนคือหนังสือแสดงการสอบสวนเพื่อออกโฉนดที่ดินเป็นหนังสือแสดงว่าได้มีการสอบสวนสิทธิแล้ว โอนสิทธิได้
7. โฉนดที่ดิน คือหนังสือแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน ผู้เป็นเจ้าของที่ดินถือว่ามีกรรมสิทธิ์ในที่ดินโดยสมบูรณ์ มีสิทธิทุกกรณี
